Historia
Historia meteorologiczna huraganu Wilma, najsilniejszego tropikalnego cyklonu znanego na półkuli zachodniej, rozpoczęła się w drugim tygodniu października 2005 roku. Wielki system meteorologiczny ukształtował się na dużej części Morza Karaibskiego i powoli organizował się na południowy wschód Jamajki. Pod koniec października, 15 października, system stał się silny, aby National Hurricane Center nazwał go Tropical Depression Twenty-Four.
Depresja powoli przesuwała się w kierunku południowo-zachodnim, a w warunkach sprzyjających wzmocnieniu, 17 października wzmocniła się do Wilmy Burzy Tropikalnej. Na początku rozwój był powolny z powodu dużych rozmiarów, choć burze powoli się organizowały. Od 18 października, a następnego dnia, Wilma uległa wybuchowemu pogłębieniu nad otwartymi wodami Karaibów; w ciągu 30 godzin, centralne ciśnienie atmosferyczne systemu spadło z 982 mbar (29,00 inHg) do rekordowo niskiej wartości 882 mbar (26,05 inHg), podczas gdy wiatry wzrosły do 185 mph (300 km/h). Najsilniejsze oko otworkowe Wilmy miało średnicę około 3 mil (5 km), najmniejsze znane oko w huraganie atlantyckim. Po obumarciu oka wewnętrznego z powodu cyklu wymiany gałki ocznej, Wilma osłabła do statusu kategorii 4, a 21 października wylądowała na Cozumel i na stałym lądzie meksykańskim z wiatrem około 150 mph (240 km/h).
Wilma osłabiła się nad Półwyspem Jukatan i dotarła do południowej Zatoki Meksykańskiej, a następnie przyspieszyła na północny wschód. Pomimo rosnącej ilości ścinków wiatru, huragan ponownie wzmocnił się, by uderzyć w Przylądek Romano na Florydzie jako poważny huragan. Wilma osłabła, gdy szybko przekroczyła stan i weszła na Ocean Atlantycki w pobliżu Jowisza na Florydzie. Huragan ponownie nasilił się, zanim zimne powietrze i wiatr przeniosły się przez wewnętrzny rdzeń konwekcji. 26 października przekształcił się w pozatropowy cyklon, a następnego dnia resztki Wilmy zostały wchłonięte przez kolejną pozatropową burzę nad Atlantykiem Kanady.
Formacja
Pochodzenie huraganu Wilma jest skomplikowane. W drugim tygodniu października nad dużą częścią Morza Karaibskiego rozwinęła się niezwykle duża, przypominająca monsunowa cyrkulacja na niższym poziomie i duży obszar zaburzonej pogody. System ten został wzmocniony przez dyfuzję - tempo, w jakim płyn przemieszcza się z górnego poziomu niżu na południowo-zachodnim Atlantyku. By 13 October, a broad area of low pressure developed and persisted about 150 miles (240 km) southeast of Jamaica, possibly aided by the passage of tropical waves through the area at the time. Konwekcja nasiliła się i stała się nieco lepiej zorganizowana, choć górny poziom wiatru pierwotnie zatrzymał rozwój. System przesunął się na zachód, a na początku 14 października konwekcja stała się bardziej skoncentrowana i nieco lepiej zorganizowana, ponieważ siła wiatru z górnego poziomu nieco się zmniejszyła.
Później, 14 października, system stał się znacznie lepiej zorganizowany, z coraz bardziej zorganizowanym prysznicem i burzową aktywnością, ponieważ warunki w górnych poziomach atmosfery stały się znacznie korzystniejsze. To właśnie wtedy Narodowe Centrum Huraganów po raz pierwszy stwierdziło, że na tym obszarze może rozwinąć się depresja tropikalna. Klasyfikacje Dvorak zostały rozpoczęte 15 października. System nadal się organizował, a Narodowe Centrum Huraganu ponownie zaznaczyło, że system może ostatecznie stać się huraganem. Pod koniec 15 października cyrkulacja powierzchniowa została określona na tyle dobrze, że Narodowe Centrum Huraganów wyznaczyło system jako Depresję Tropikalną Dwadzieścia cztery, podczas gdy było to około 220 mil (345 km) na wschód - południowy wschód od Wielkiego Kajmanu.
Depresja ciągnęła się powoli na zachód, ruch spowodowany słabymi prądami sterującymi spowodowanymi przez system wysokiego ciśnienia na jej północną część, przez Zatokę Meksykańską. Początkowo centrum cyrkulacji było szerokie, bez zdefiniowanego rdzenia wewnętrznego; prognostyk Lixion Avila zauważył, że "obszar minimalnego ciśnienia mógł znajdować się wszędzie w promieniu 60 mil (95 km) od jego [początkowej pozycji doradczej]". Pierwotnie przewidywano, że depresja tropikalna będzie dryfować w kierunku zachód-południowy zachód, a następnie skręcić na północ; w ciągu 120 godzin od wydania prognozy przewidywano, że system wyniesie około 80 mil (130 km) na południe od Wyspy Młodości jako huragan 105 mph (170 km/h). Jednakże Narodowe Centrum Huraganów zauważyło w pierwszym raporcie doradczym na temat depresji, że "wszystko wskazuje na to, że w ciągu 3 do 5 dni może dojść do niebezpiecznego huraganu na północno-zachodniej części Morza Karaibskiego". Wynikało to z faktu, że depresja znajdowała się w środowisku bardzo sprzyjającym rozwojowi, a w szczególności z małej ilości ścinających się wiatrów i bardzo ciepłej wody.
W miarę jak Depresja Tropikalna Dwadzieścia cztery dryfowała w kierunku południowo-zachodnim, stopniowo się organizowała; na początku 16 października opaski deszczowe zaczęły się powoli umacniać z ugruntowanym odpływem, a nad depresją rozwinął się duży antycyklon górnego poziomu. Mimo że wzrosła głęboka konwekcja i cechy pasmowe, suche powietrze środkowego poziomu z północy uniemożliwiało znaczną organizację, a konwekcja została podzielona na dwa podstawowe obszary. Raporty o bojach powierzchniowych wykazały, że ze względu na duże rozmiary, system nie wzmocnił się poza stanem depresji tropikalnej, mimo że otrzymał klasyfikacje Dvorak wytrzymałości na burze tropikalne z Narodowego Centrum Huraganów Tropical Analysis and Forecast Branch oraz National Oceanic and Atmospheric Administration's Satellite Analysis Branch. Kontynuowane loty zwiadowcze odnotowały szczytowe wiatry o prędkości 50 km/h (około 30 mph).
Tropikalna Depresja Dwadzieścia cztery w dniu 16 października.
Siła szczytowa
Na początku 17 października zewnętrzne opaski deszczowe, które wcześniej kontrolowały strukturę cyklonu, rozproszyły się, a głęboka konwekcja rozwinęła się w pobliżu i na południe od centrum. Modele komputerowe przewidywały stałe umacnianie się w miarę jak depresja przesuwała się na zachód przed skokiem na północ. Spośród modeli natężenia, Geofizyczne Laboratorium Dynamiki Płynów przewidziało natężenie 135 mph (215 km/h) w ciągu 36 godzin, przy czym inne prognozy były bardziej konserwatywne w swoich prognozach. Głęboka konwekcja nadal rozwijała się na południe od centrum, a depresja wzmocniła się w Tropical Storm Wilma o godzinie 0600 UTC 17 października, podczas gdy około 200 mil (320 km) na południowy wschód od Wielkiego Kajmanu. Zaraz po tym, jak stała się burzą tropikalną, National Hurricane Center przewidziało, że Wilma będzie tropić w kierunku zachód-północny zachód, osiągając wiatr o prędkości 105 mph (170 km/h), a następnie uderzył w północno-wschodnią część Półwyspu Jukatan. Burza trwała nadal na południowym zachodzie, podczas gdy głęboka konwekcja przebiegała w pobliżu centrum. Prognostyk National Hurricane Centner James Franklin powiedział: "Zaufanie w późniejszych zakresach [toru prognozy] było niezwykle niskie", ze względu na duże rozbieżności pomiędzy modelami komputerowymi. Pod koniec października, 17 października, huragan Hunters lecący na Wilmę odnotował wiatr o prędkości 80 km/h, ale niezwykle niskie ciśnienie 989 mbar (29,21 inHg), które byłoby bardziej typowe dla huraganu minimalnego. Wynikało to z szeregu nietypowych niskich ciśnień w całym regionie, które powodowały mniejsze nachylenie ciśnienia, a tym samym lżejsze wiatry. Konwekcja nadal rozwijała się w pobliżu środka i stała się znacznie bardziej symetryczna.
Tropikalna burza Wilma zaczęła się obracać na zachód-północny zachód 18 października, w czasie której rozwinęła się mała, przerywana i poszarpana rysa oka, jak również rysa oka w średniej wysokości. Nadal była silna, a 18 października, przy 1200 UTC, Wilma wzmocniła się do huraganu kategorii 1, podczas gdy około 225 mil (360 km) na południowy południowy wschód od Wielkiego Kajmanu. Wkrótce po osiągnięciu siły huraganu, huragan zaczął ulegać gwałtownemu pogłębieniu, w następstwie rozwoju "otworu" oka o średnicy 9 mil (14 km). To małe oko zostało otoczone pierścieniem głębokiej konwekcji, o temperaturze około -125 °F (-87 °C).
Na początku października, 19 października, Wilma osiągnęła status największego huraganu, a jednocześnie gwałtownie się nasiliła, i do 0600 UTC, maksymalne podtrzymywane przez burzę wiatry wzrosły do 170 mph (275 km/h), czyniąc Wilmę niebezpiecznym huraganem kategorii 5 na skali Saffir-Simpson Hurricane Scale. W ciągu zaledwie 24 godzin Wilma zintensyfikowała się z 70 mph (110 km/h) burzy tropikalnej do 175 mph (280 km/h) huraganu kategorii 5, zdarzenia, które nigdy wcześniej nie zdarzyło się w przypadku huraganu atlantyckiego. Oko nadal kurczy się do średnicy około 3 mil (5 km), najmniejszego znanego oka w huraganie atlantyckim, a przy 1200 UTC w dniu 19 października Wilma osiągnęła szczytowy wiatr o prędkości 185 mph (300 km/h). Centralne ciśnienie szybko spadło o 54 mbar (1,65 inHg) z 0000 do 0600 UTC.
Podczas lotu Hurricane Hunters o godzinie 0800 UTC, w kropli blisko środka bardzo małego oka, odnotowano minimalne ciśnienie centralne 884 mbar (26,10 inHg). Ponieważ dropsonda nie dotarła do spokojnych wiatrów w środku, ciśnienie zostało oszacowane na 882 mbar (26,05 inHg), co jest najniższym ciśnieniem w huraganie atlantyckim w historii. Ciśnienie nadal spadało, ponieważ huragan opuścił huragan, a możliwe, że było ono nieco niższe. Operacyjnie szczytowe natężenie oszacowano na 175 mph (280 km/h). W czasie największego nasilenia huraganu, wiatry o sile huraganu rozciągały się tylko 50 mil (85 km) od małego centrum Wilmy, a wiatry o sile burzy tropikalnych sięgały tylko około 160 mil (260 km).
Oko huraganu Wilma w pobliżu szczytowego natężenia
Huragan Wilma w pobliżu szczytowego natężenia
Pierwsze lądowanie
Wkrótce po osiągnięciu szczytowej intensywności, najzimniejsze wierzchołki chmur otaczające oko nieco się nagrzały i zaczęła się tworzyć zewnętrzna gałka oczna, co oznaczało, że następował cykl wymiany gałki ocznej. Pod koniec października, 19 października, wiatr w huraganie Wilma zmniejszył się do 160 mph (260 km/h), gdy wewnętrzne oko o szerokości 5 mil (8 km) osłabło, a pole wiatru się rozszerzyło. Na początku października, 20 października, huragan osłabł do kategorii 4, po tym jak małe, wewnętrzne oko rozproszyło się, a 45 milowa zewnętrzna ściana oka stała się nowym okiem. W tym czasie ciśnienie mierzone było na poziomie 892 mbar (26,34 inHg), co było najniższym znanym ciśnieniem dla huraganu kategorii 4, a Wilma zachowała dużą gałkę oczną, gdy skręciła na północny zachód. Pierwotnie przewidywano, że huragan przerodzi się w huragan kategorii 5, a jedna z prognoz przewidywała, że wyjdzie na ląd na Półwyspie Jukatan z wiatrem o prędkości 165 mph (265 km/h), choć Wilma pozostała silnym huraganem kategorii 4, ponieważ poruszał się w kierunku północno-zachodnim.
Prądy sterownicze pozostawały słabe, chociaż seria koryt spowodowała erozję systemu wysokiego ciśnienia w Zatoce Meksykańskiej, co spowodowało zwrot w kierunku północno-zachodnim. Warunki środowiskowe pozostały korzystne, a oko stało się bardziej wyraźne na początku 21 października. Około 2145 UTC 21 października Wilma wyszła na ląd na wyspie Cozumel z wiatrem o prędkości 240 km/h (150 mph). Osłabła ona trochę, gdy szła dalej na północny zachód, i 22 października uderzyła w meksykański ląd stały w pobliżu Puerto Morelos o 0330 UTC, z wiatrem 135 mph (215 km/h) i porywami do 170 mph (270 km/h).
Drugie lądowanie i upadek
22 października grzebień środkowego poziomu na północ od Wilmy rozproszyło się później, pozostawiając huragan, który przesunął się na północ przez północno-wschodni Półwysep Jukatan. Gdy huragan przesunął się dalej w głąb lądu, oko wypełniło się chmurami, gdy najgłębsza konwekcja zaczęła się ocieplać, a wiatry powoli osłabły podczas jego przechodzenia przez ląd. Około 26 godzin po wyjściu na ląd na Cozumel, Wilma pojawiła się w południowej części Zatoki Meksykańskiej w pobliżu Cabo Catoche z wiatrami o prędkości około 100 mph (160 km/h). Po dotarciu na otwarte wody samoloty zwiadowcze zgłosiły pozostałości wewnętrznej i zewnętrznej ściany okularowej o średnicy od 70 do 90 mil (110 do 145 km). Konwekcja pogłębiła się wokół gałek ocznych, a wewnętrzny rdzeń konwekcji, który wcześniej został zaburzony nad lądem, stał się nieco bardziej zorganizowany.
Potężne, poruszające się w kierunku wschodnim koryto w środkowej części Stanów Zjednoczonych obróciło huragan w kierunku północno-wschodnim i spowodowało jego stopniowe przyspieszenie. Pionowe ścinanie wiatru zwiększyło się wraz ze wzrostem silnego przepływu w kierunku południowo-zachodnim na górnym poziomie, choć pomimo tego ścinanie Wilma nadal się nasilało. Na początku 24 października Wilma odzyskała statuspoważnego huraganu, podczas gdy około 120 mil (195 km) na zachód - południowy zachód od Key West na Florydzie. Powoli poprawiała się jego organizacja, a duże 50 milowe (80 km) oko stało się bardzo wyraźne na zdjęciach satelitarnych i radarowych. Wilma była w stanie zachować swoją siłę, ponieważ duże oczy w tropikalnych cyklonach są bardziej stabilne i bardziej odporne na pionowe ścinanie wiatru. Pomimo wartości siły ścinającej wiatru wynoszącej około 30 mph (48 km/h), Wilma wzmocniła się jeszcze bardziej, aby osiągnąć wiatr o prędkości 125 mph (200 km/h). Trochę osłabła, gdy zbliżała się do Florydy, a 24 października wylądowała na Przylądku Romano z wiatrem 120 mph (195 km/h) przy około 1030 UTC.
Huragan Wilma przekroczył półwysep Floryda w ciągu około 4,5 godziny, kontynuując prędkość na północny-wschód, i wjechał do Oceanu Atlantyckiego jako osłabiony huragan 110 mph (175 km/h) w pobliżu Jowisza. Na zachód od Wilmy przesunął się energiczny zimny front związany z korytem środkowego poziomu, jednak chłodniejsze i bardziej suche powietrze za frontem nie mogło w pełni przebić się przez wewnętrzny rdzeń huraganu, aby go osłabić. Wkrótce po opuszczeniu linii brzegowej Florydy, Wilma zaczęła się ponownie intensyfikować, co prawdopodobnie wynikało ze zmniejszenia tarcia o oko i ciepłych wód Prądu Zatokowego. Na początku 25 października huragan osiągnął wtórne szczytowe natężenie 125 mph, podczas gdy około 340 mil (545 km) na wschód od Jacksonville na Florydzie. W tym czasie duża cyrkulacja Wilmy pochłonęła mniejszą Alphę Depresji Tropikalnej nad Bahamami. Wkrótce potem wiatr w połączeniu z jego szybkim ruchem do przodu o prędkości 80 km/h (50 mph) spowodował powolny trend osłabienia. Ogólny układ chmur zaczął się dezorganizować, a oko stało się mniej widoczne, a konwekcja mniej symetryczna. Do 1170 UTC 25 października centrum znajdowało się na północny zachód od pierwotnej konwekcji, ponieważ zimne powietrze z południowego zachodu zakłócało cyrkulację. Pozostała konwekcja nadal się zmniejszała, a na początku 26 października Wilma zmieniła się w cyklon pozatropowy, podczas gdy około 230 mil (370 km) na południowy wschód od Halifaxu w Nowej Szkocji. Resztki pozatropowe kontynuowane były w kierunku wschód-północny wschód, po czym 27 października zostały wchłonięte przez kolejną burzę pozatropową.
Wilma po opuszczeniu Florydy na wody Oceanu Atlantyckiego.
Powiązane strony
- Huragan Wilma
- 2005 Sezon huraganów atlantyckich
Pytania i odpowiedzi
P: Jak nazywał się najsilniejszy cyklon tropikalny na półkuli zachodniej?
O: Najsilniejszy cyklon tropikalny na półkuli zachodniej został nazwany Huraganem Wilma.
P: Kiedy uformował się huragan Wilma?
O: Huragan Wilma uformował się w drugim tygodniu października 2005 roku.
P: Jak szybko się wzmocnił?
O: W ciągu 30 godzin huragan Wilma uległ eksplozywnemu pogłębieniu i jego centralne ciśnienie atmosferyczne spadło z 982 mbar (29,00 inHg) do 882 mbar (26,05 inHg), a wiatr wzrósł do 185 mph (300 km/h).
P: Jaka była wielkość oka, kiedy było najsilniejsze?
O: W momencie największej siły, oko Wilmy miało średnicę około 3 mil (5 km), co jest najmniejszym znanym okiem huraganu atlantyckiego.
P: Gdzie Wilma znalazła się na lądzie?
O: 21 października huragan Wilma wylądował na Cozumel i na lądzie stałym Meksyku z wiatrem o prędkości około 150 mph (240 km/h).
P: Gdzie wszedł po przekroczeniu Florydy?
O: Po przejściu przez Florydę huragan Wilma wszedł do południowej części Zatoki Meksykańskiej, a następnie przyspieszył w kierunku północno-wschodnim.
P: Kiedy przekształcił się w cyklon extratropikalny? O: 26 października huragan Wilma przekształcił się w cyklon pozatropikalny, a następnie 27 października jego pozostałości zostały wchłonięte przez inną burzę pozatropikalną nad Atlantykiem.
