Wojna peloponeska (431–404 p.n.e.)
Wojna peloponeska (431-404 p.n.e.) była starożytnym greckim konfliktem zbrojnym, toczonym przez Ateny i ich sojuszników przeciwko Lidze Peloponeskiej, której przewodziła Sparta. Ateny i Sparta były głównymi zwycięzcami wcześniejszych wojen grecko-perskich.
Ateny opowiadały się za demokracją, a Sparta za oligarchią, choć walczyły w równym stopniu z powodów ekonomicznych, związanych z handlem i dominacją w swoich ligach.
Sparta ostatecznie wygrała wojnę peloponeską. Ateny już nigdy nie były takie same.
Wydarzenia
Ateny były największą potęgą morską, a Sparta największą potęgą lądową w Grecji V wieku p.n.e.
W pierwszej fazie, wojnie archidamijskiej, Sparta dokonywała kolejnych najazdów na Attykę, podczas gdy Ateny, korzystając ze swojej przewagi morskiej, najeżdżały wybrzeża Peloponezu, próbując stłumić oznaki niepokojów w swoim imperium.
Ten okres wojny zakończył się w 421 r. p.n.e. podpisaniem pokoju Nikiasza. Traktat ten został jednak wkrótce podważony przez wznowienie walk na Peloponezie. W 415 r. p.n.e. Ateny wysłały duże siły, zorganizowane przez Alcibiadesa, do ataku na Syrakuzy na Sycylii. Atak nie powiódł się, a całe siły zostały zniszczone w 413 r. p.n.e.
Ostatnia faza wojny nazywana jest wojną decelewańską lub wojną jońską. W tej fazie Sparta, wspierana teraz przez Persję, wspierała rebelie w podległych Atenom państwach na Morzu Egejskim i w Jonii, podkopując tym samym ateńskie imperium. W końcu Ateny utraciły swoją przewagę morską. Zniszczenie ateńskiej floty w bitwie w 405 r. p.n.e. skutecznie zakończyło wojnę, a Ateny poddały się w następnym roku.
Wyniki
Wojna peloponeska na nowo ukształtowała świat starożytnej Grecji. Ateny, najsilniejsze miasto-państwo w Grecji przed wybuchem wojny, zostały zredukowane do stanu niemal całkowitej podległości. Sparta stała się wiodącą siłą Grecji.
Ekonomiczne koszty wojny były odczuwalne w całej Grecji; ubóstwo stało się powszechne na Peloponezie, Ateny zostały całkowicie zniszczone i nigdy nie odzyskały swojego przedwojennego dobrobytu. p488 Wojna przyniosła również subtelniejsze zmiany w greckim społeczeństwie; konflikt między demokratycznymi Atenami a oligarchiczną Spartą, z których każda wspierała przyjazne frakcje polityczne w innych państwach, sprawił, że wojna domowa stała się powszechnym zjawiskiem w greckim świecie.
Greckie działania wojenne, pierwotnie ograniczona i sformalizowana forma konfliktu, przekształciły się w otwartą walkę między państwami-miastami, której towarzyszyły okrucieństwa na wielką skalę. Burząc religijne i kulturowe tabu, pustosząc rozległe obszary wiejskie i niszcząc całe miasta, wojna peloponeska oznaczała dramatyczny koniec "złotego wieku Grecji" w V w. p.n.e. xxiii-xxiv
Powiązane strony
