Stwardnienie rozsiane

Możliwe przyczyny

Naukowcy i lekarze nie znają na pewno przyczyny stwardnienia rozsianego, ale uważają, że niektóre rzeczy stawiają niektórych ludzi na wyższe ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane:

• Genetyka osoby (cechy, z którymi się rodzi)
• Zbyt mała ilość witamin w organizmie
• Zbyt dużo stresu w życiu człowieka
• Palenie cygar lub papierosów
• Wielokrotne chorowanie w dzieciństwie

Badania nad przyczynami SM są wciąż niekompletne. Niektórzy naukowcy uważają, że stosunkowo nieznany patogen o nazwie Chlamydia pneumoniae może powodować MS. Ponadto, niektóre wirusy mogą powodować uszkodzenie mieliny, istnieją inne wirusy, które okazały się uczynić ludzi bardziej prawdopodobne, aby dostać MS. Nawet jeśli naukowcy i lekarze mają teorie, nikt nie znalazł jedną przyczynę, która wyjaśnia każdy przypadek choroby.

Symptomy

Istnieje dość dużo form SM, co może powodować trudności w podjęciu decyzji, jak zarządzać chorobą. Choroba uszkadza mielinę. Czasami, organizm może dokonać ograniczonych napraw mieliny. Kiedy tak się dzieje, objawy (problemy spowodowane przez chorobę) ustępują na krótki czas. Nazywa się to remisją. Kiedy organizm ponownie atakuje mielinę, objawy powracają i nazywa się to nawrotem choroby. Typ stwardnienia rozsianego, w którym występują remisje i nawroty, nazywany jest remitująco-nawracającym stwardnieniem rozsianym. W mniej powszechnych przypadkach organizm nadal atakuje mielinę, a objawy szybko się pogarszają - jest to postać zwana "pierwotnie postępującym SM". Czasami kombinacja tych dwóch typów choroby może występować jednocześnie.

Ludzie z SM mają wiele problemów. Ich mięśnie są zazwyczaj słabe, mogą się trząść w sposób niekontrolowany, mają problemy z poruszaniem się i utrzymaniem równowagi. Osoby z SM często odczuwają silny ból i łatwo się męczą. Ich mowa i wzrok czasami stają się bardzo słabe. Myślenie i rozwiązywanie problemów jest trudniejsze dla osób z SM niż dla osób zdrowych.

Wewnątrz ciała, SM powoduje uszkodzenia, których nie można zobaczyć ani zmierzyć bez specjalnego sprzętu medycznego. Układ odpornościowy atakuje albo tłuszczowe części mieliny, albo białkowe części mieliny. Organizm może również atakować komórki, które wytwarzają osłonkę mielinową, zwane komórkami glejowymi. Kiedy mielina jest uszkodzona lub jej brakuje, duże obszary aksonów dotkniętych uszkodzeniem są widoczne jako blizny lub zmiany w tkance centralnego układu nerwowego, które narastają wraz z powtarzającymi się z czasem próbami naprawy przez organizm. Zmiany pojawiają się w różnych obszarach ośrodkowego układu nerwowego, w zależności od tego, jaką postać SM ma dana osoba.

Zapalenie jest ważną częścią objawów SM. Stan zapalny pojawia się zawsze, gdy uraz lub choroba zostaje wykryta przez organizm. Jest to pierwsza część odpowiedzi układu odpornościowego. U pacjentów z MS, zapalenie przeciwko mielinie powoduje obrzęk i inne szkodliwe efekty w układzie nerwowym. Zapalenie może wystąpić w wyniku zakażenia bakterią Chlamydia Pneumoniae.

Cztery wykresy pokazujące, jak nasilenie objawów SM może się zwiększać i zmniejszać w różny sposób w czasie.

Osoby z SM

Ludzie, którzy zachorują na SM są zazwyczaj w wieku od 20 do 40 lat, chociaż może się to zdarzyć osobom starszym lub, bardzo rzadko, także młodszym. MS jest znacznie bardziej powszechne w obszarach świata, które są daleko od równika. Obszary z dala od równika dostać mniej światła słonecznego niż obszary w pobliżu równika, a ciało ludzkie wymaga światła słonecznego, aby witamina D dla siebie. Ta obserwacja wspiera ideę, że MS jest spowodowane częściowo przez zbyt mało witaminy D. Ludzie, którzy przenoszą się z jednej części świata do drugiej, gdy są dziećmi, są bardziej narażone na rozwój MS niż ludzie, którzy nie przenoszą się na duże odległości aż do późniejszego życia lub którzy nigdy nie poruszają się na duże odległości.

Diagnoza

Aby zdiagnozować SM lub stwierdzić, czy dana osoba je ma, lekarz ustala, jakiego rodzaju objawy są obecne i jak często występują. Najczęstsze wytyczne stosowane w tym celu nazywane są kryteriami McDonalda, które określają objawy SM i to, jak często muszą one występować, aby postawić diagnozę. Lekarz może również zlecić wykonanie testów w laboratorium, które mogą określić, jak aktywny jest układ odpornościowy pacjenta. Specjalna maszyna zwana MRI może sfotografować wnętrze centralnego układu nerwowego, aby pokazać, czy dana osoba ma zmiany spowodowane uszkodzeniem mieliny. Pewne rodzaje neuronów mogą być sprawdzone, aby zobaczyć, jak bardzo są one wrażliwe. Neurony z uszkodzoną mieliną wokół aksonów będą reagować wolniej niż normalne neurony.

Leczenie

Gdy u danej osoby zdiagnozowano SM, lekarz może pomóc złagodzić objawy. Naukowcy nie znaleźli jeszcze sposobu, aby wyleczyć SM, lub zabrać go całkowicie. Forma SM, która pojawia się i znika regularnie, może być leczona łatwiej niż inne formy. Niektóre metody leczenia są stosowane tylko podczas ataków, aby ułatwić pacjentowi ich przebieg lub pomóc w powrocie do zdrowia po ich ustąpieniu. Inne metody leczenia stosuje się przez cały czas, aby ataki występowały rzadziej. Tego rodzaju leczenie to zwykle zastrzyki lub infuzje bezpośrednio do żył, ale nowsze metody mogą być przyjmowane codziennie doustnie. Niektórzy ludzie szukają innych metod leczenia poza zwykłymi lekami, ale nie wykazano w badaniach naukowych ich skuteczności.