Anastazja (film 1956)

Podstawa historyczna

Film oparty jest na historii wielkiej księżnej rosyjskiej Anastazji Nikołajewnej. Najmłodsza córka cara Mikołaja II, Anastazja została brutalnie zamordowana wraz z rodzicami i rodzeństwem przez bolszewików, aby uniemożliwić im odzyskanie władzy, gdyby kiedykolwiek uciekli z niewoli. Pomimo zeznań Jakowa Jurowskiego i innych osób obecnych przy rozstrzelaniu, wielu nie wierzyło, że wszyscy członkowie rodziny zostali zabici. Pogłoski o tym, że jeden lub kilku z nich uciekło dzięki życzliwym strażnikom z Domu Ipatiewa, gdzie byli przetrzymywani, jeszcze bardziej komplikowały prawdę. Prawdę komplikował również fakt, że miejsce znalezienia ciał pozostawało tajemnicą, ponieważ zostały one spalone i zakopane w odległym lesie.

Wobec krążących pogłosek o możliwości ucieczki jednego lub kilku Romanowów, pojawiały się liczne osoby podające się za jedną z Wielkich Księżnych lub cara Aleksego Nikołajewicza. Najbardziej znaną z nich była Anna Anderson, która zyskała sławę w latach 20. ubiegłego wieku dzięki swoim niewiarygodnym twierdzeniom, że jest Anastazją. Film z pewnością opierał się na historii Anderson, ponieważ w początkowych ujęciach widać kobietę, która zamierza popełnić samobójstwo z mostu, tak jak zrobiła to Anna Anderson. Choć Anderson stanowczo twierdziła, że jest spadkobierczynią rodu Romanowów, wiele osób z jej otoczenia miało wątpliwości. Mimo to, jej historia cieszyła się ogromną popularnością wśród publiczności.

Podczas gdy film sugeruje, że Anna była w rzeczywistości Anastazją, obecnie udowodniono ponad wszelką wątpliwość, że Anderson była oszustką. Dzięki odnalezieniu miejsc ostatecznego spoczynku Romanowów w 1991 i 2008 roku, wszystkie ich ciała zostały rozliczone. Dodatkowo, testy DNA przeprowadzone na ciałach dowodzą, że wszyscy byli członkami rodziny Romanowów. Co więcej, badania DNA na kawałku jelita Andersona, który został uratowany podczas operacji, którą przeszedł na początku lat 80-tych, dowiodły, że nie był on Romanowem, ale najprawdopodobniej Franziską Schanzkowską, polską pracownicą fabryki z historią choroby psychicznej. Wątpliwości jednak nie ustępowały. Kilka kosmyków jej włosów znaleziono w książce, którą również poddano badaniom. To również potwierdziło, że nie była ona członkiem rodziny królewskiej, a także zwiększyło prawdopodobieństwo, że była to Schanzkowska.

Film

Film opowiada historię młodej, zagubionej kobiety z Francji lat 20-tych, granej przez Ingrid Bergman. Zostaje ona odnaleziona przez grupę Rosjan, którzy opuścili swój kraj. Chcą, aby udawała przed światem, że jest Anastazją, aby odzyskać swój spadek. Prawdziwa Anastazja, gdyby żyła, odziedziczyłaby miliony funtów, które car zostawił w angielskim banku.

Rosjanie, na czele z generałem Bounine (w tej roli Yul Brynner), uczą ją, jak zachowywać się jak Wielka Księżna Anastazja. Uczą ją wszystkiego, co powinna wiedzieć o swoim dzieciństwie. Uczą ją chodzić jak księżna, ćwicząc z książką na głowie. Kiedy uznają, że jest gotowa, zostaje przedstawiona kilku osobom, które znały Anastazję. Żadna z nich nie wierzy, że naprawdę jest Anastazją. Prawdziwy test przychodzi, gdy zostaje zabrana przez generała Bounine (Brynner) do Danii, aby spotkać się z cesarzową Dowager, Marią Feodorovną, matką cara, graną przez Helen Hayes. Na początku stara cesarzowa nie wierzy, że młoda kobieta jest jej wnuczką, ale kiedy Anastazja kaszle z powodu zdenerwowania, cesarzowa przypomina sobie, że Anastazja robiła to w dzieciństwie. Teraz wierzy, że jest jej wnuczką. Tymczasem książę Paweł chce się ożenić z Anastazją. Zależy mu oczywiście na pieniądzach, które, jak sądzi, odziedziczy. W ostatniej scenie odbywa się przyjęcie. Cesarzowa Dowager zamierza ogłosić zaręczyny Pawła i Anastazji, ale Anastazja i generał Bounine nagle znikają. Dowager zdaje sobie sprawę, że Anastazja nie pragnie sławy, ale po prostu miłości, z wybranym przez siebie mężczyzną. Mówi bardzo odważnie, że wejdzie tam, gdzie czekają wszyscy goście, i powie im, że przyjęcie się skończyło i że powinni iść do domu.

Fabuła animowana

• Animowana, musicalowa wersja Anastazji została zrealizowana w 1997 roku przez Fox Animation Studios. Zobacz: Anastazja (film z 1997 roku).