12. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych

Tekst

Elektorzy zbierają się w swoich stanach i głosują na Prezydenta i Wiceprezydenta, przy czym przynajmniej jeden z nich nie może być mieszkańcem tego samego stanu co oni; na swoich kartach do głosowania wymienią osobę, na którą oddano głos jako na Prezydenta, oraz na odrębnych kartach do głosowania osobę, na którą oddano głos jako na Wiceprezydenta, a także sporządzą odrębne listy wszystkich osób, na które oddano głos jako na Prezydenta, i wszystkich osób, na które oddano głos jako na Wiceprezydenta, oraz liczbę głosów oddanych na każdą z tych osób, które to listy podpiszą i poświadczą, a następnie przekażą zapieczętowane do siedziby rządu Stanów Zjednoczonych, na ręce Przewodniczącego Senatu; Przewodniczący Senatu, w obecności Senatu i Izby Reprezentantów, otworzy wszystkie zaświadczenia, a następnie głosy zostaną policzone; - Prezydentem zostanie osoba, która otrzyma największą liczbę głosów na Prezydenta, jeżeli liczba ta będzie stanowiła większość ogólnej liczby elektorów; jeżeli zaś żadna osoba nie otrzyma takiej większości, wówczas spośród osób posiadających najwyższe liczby, nie przekraczające trzech na liście głosujących na Prezydenta, Izba Reprezentantów wybierze niezwłocznie Prezydenta w głosowaniu. Przy wyborze Prezydenta głosy będą oddawane przez Stany, przy czym reprezentacja każdego Stanu będzie miała jeden głos; kworum w tym celu stanowić będzie członek lub członkowie z dwóch trzecich Stanów, a do dokonania wyboru niezbędna będzie większość wszystkich Stanów. Jeżeli Izba Reprezentantów nie dokona wyboru Prezydenta, gdy prawo wyboru będzie im przysługiwało, przed czwartym dniem marca następnego roku, wówczas Wiceprezydent będzie pełnił obowiązki Prezydenta, tak jak w przypadku śmierci lub innej konstytucyjnej niezdolności Prezydenta. Osoba, która otrzyma największą liczbę głosów jako Wiceprezydent, zostanie Wiceprezydentem, jeśli liczba ta będzie stanowiła większość ogólnej liczby elektorów, a jeśli żadna osoba nie uzyska większości, wówczas z dwóch najwyższych numerów na liście Senat wybierze Wiceprezydenta; kworum w tym celu stanowić będą dwie trzecie ogólnej liczby senatorów, a do dokonania wyboru niezbędna będzie większość ogólnej liczby. Żadna osoba konstytucyjnie niezdolna do sprawowania urzędu Prezydenta nie może być wybrana na stanowisko Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych.

Tło

KonwencjaKonstytucyjnaz 1787 roku omówiła kilka różnych propozycji wyboru prezydenta. Niektórzy chcieli, aby to Kongres wybierał prezydenta. Inne propozycje obejmowały wybór przez legislatury stanowe, przez gubernatorów stanowych lub przez komisję kongresową. Pod koniec konwencji kwestia ta została przekazana komitetowi zwanemu Komitetem Jedenastu, który zajął się pozostałymi sprawami. Opracowali oni system zwany Kolegium Elektorskim. Plan został zaakceptowany i został dodany do Konstytucji.

W 1789 r. Kolegium Elektorskie jednogłośnie wybrało Jerzego Waszyngtona na pierwszego prezydenta. Został on ponownie wybrany w 1792 roku. W obu przypadkach był on jedynym prezydentem, który otrzymał wszystkie głosy elektorskie. W wyborach w 1796 r. Waszyngton odmówił kandydowania. Jego wiceprezydent, John Adams, i jego partner w wyborach, Thomas Pinckney, ubiegali się odpowiednio o prezydenturę i wiceprezydenturę. Alexander Hamilton próbował wykorzystać swoje wpływy, aby Pinckney otrzymał więcej głosów, dzięki czemu Adams ponownie został wiceprezydentem. Jednak plan się nie powiódł, gdy Thomas Jefferson otrzymał więcej głosów niż Pinckney, ale Adams zdobył więcej głosów elektorskich. W ten sposób Adams został prezydentem, a Jefferson wiceprezydentem.

Wybory prezydenckie w 1800 roku pokazały głębokie problemy systemu kolegium elektorskiego. Jefferson ponownie stanął przeciwko Adamsowi. Obydwaj mieli kolegów. Pinckney był ponownie kandydatem Adamsa z ramienia Partii Federalistycznej. Aaron Burr był kandydatem Jeffersona z ramienia Partii Demokratyczno-Republikańskiej. Jefferson i Burr otrzymali taką samą liczbę głosów, co doprowadziło do remisu między dwoma kandydatami z tej samej partii politycznej. Zgodnie z Konstytucją, sprawę miała rozstrzygnąć Izba Reprezentantów. W Izbie obaj ponownie zremisowali 35 głosami. Dopiero na 36. karcie do głosowania impas został przełamany i Jefferson został wybrany na prezydenta.

Rozwiązaniem tego problemu stała się Dwunasta Poprawka. Została ona zaproponowana przez Kongres 9 grudnia 1803 roku. Trzy dni później została przedłożona stanom do ratyfikacji. Czternaście z siedemnastu stanów (w tamtym czasie) ratyfikowało ją i poprawka została dodana do Konstytucji 25 września 1804 roku.

Postanowienia

Na mocy Dwunastej Poprawki Kolegium Elektorskie pozostało bez zmian. Zmienił się jednak proces wyboru prezydenta i wiceprezydenta. Zgodnie z Dwunastą Poprawką elektor musi oddać osobne głosy na prezydenta i wiceprezydenta. Jeśli nikt nie otrzyma większości głosów, proces pozostaje taki sam jak poprzednio; decyduje Izba Reprezentantów.