Partia Socjalistyczna (Francja)

Historia

Socjalizm francuski do 1969 r.

Po klęsce Komuny Paryskiej (1871) socjalizm francuski został w przenośni ścięty. Jego przywódcy zostali zabici lub wygnani. Pierwsza partia socjalistyczna we Francji, Federacja Socjalistycznych Robotników Francji (Fédération des travailleurs socialistes de France lub FTSF), została założona w 1879 roku.

W 1899 roku udział Milleranda w gabinecie Pierre'a Waldeck-Rousseau wywołał debatę na temat udziału socjalistów w "burżuazyjnym rządzie". Trzy lata później Jaurès, Allemane i possibiliści założyli Francuską Partię Socjalistyczną, podczas gdy Guesde i Vaillant utworzyli Socjalistyczną Partię Francji. Następnie, w 1905 roku, podczas Kongresu Globe, obie grupy połączyły się w Sekcję Francuską Międzynarodówki Robotniczej (Section française de l'Internationale ouvrière lub SFIO). Jaurès został przywódcą partii.

Francuscy socjaliści byli silnie pacyfistyczni, ale po zabójstwie Jaurèsa w 1914 r. nie byli w stanie oprzeć się fali militaryzmu, która nastąpiła po wybuchu I wojny światowej.

Socjaliści doznali poważnego rozłamu w związku z udziałem w wojennym rządzie jedności narodowej. W 1919 roku antywojenni socjaliści ponieśli dotkliwą porażkę w wyborach. W 1920 roku, podczas Kongresu Tours, większość i lewe skrzydło partii oderwały się i utworzyły Francuską Sekcję Międzynarodówki Komunistycznej (Section française de l'Internationale Communiste lub SFIC). Partia ta przyłączyła się do Trzeciej Międzynarodówki, założonej przez Lenina. Prawe skrzydło, kierowane przez Léona Bluma, zachowało "stary dom" i pozostało w SFIO.

W 1934 r. komuniści zmienili linię i trzy partie połączyły się we Front Ludowy, który wygrał wybory w 1936 r. i wyniósł Bluma do władzy jako pierwszego socjalistycznego premiera Francji.

Po wyzwoleniu Francji w 1944 roku, SFIO zawarła koalicję z silną Partią Komunistyczną (która stała się główną partią lewicową) i chrześcijańsko-demokratyczną MRP. Sojusz ten nie przetrwał zimnej wojny. Blum zaproponował budowę Trzeciej Siły z centrolewicą i centroprawicą, przeciwko gaullistom i komunistom. Jednak jego kandydat na przywódcę SFIO, Daniel Mayer, został pokonany przez Guy'a Molleta.

Mollet był popierany przez lewe skrzydło partii. Paradoksalnie, mówił językiem marksistowskim, nie kwestionując sojuszu z centrum i centroprawicą. Był premierem na czele rządu mniejszościowego w 1956 roku. SFIO powróciła do opozycji w 1959 roku.

SFIO nie wystawiła swojego kandydata w wyborach w 1965 roku. W związku z tym poparła kandydaturę FrançoisMitterranda, byłego ministra IV Republiki, konserwatysty, a następnie niezależnego lewicowca. Był on zdecydowanie antygaullistowski. Uzyskał zaszczytny wynik i zmierzył się z De Gaulle'em w niespodziewanym drugim głosowaniu. On w ten sposób pojawiać się jako lider the nie-komunistyczny lewica.

Aby zaistnieć pomiędzy Partią Komunistyczną, przewodzącą lewicy, a Partią Gaullistów, przewodzącą krajowi, SFIO, radykałowie i lewicowe grupy republikańskie utworzyły Federację Lewicy Demokratycznej i Socjalistycznej pod przewodnictwem Mitterranda.

Powstanie PS i "Unii Lewicy" (1969-1981)

W 1969 roku SFIO została zastąpiona przez Partię Socjalistyczną (Parti socialiste lub PS). Dołączyły do niej kluby pro-Pierre'a Mendès-France'a (Związek Klubów Odnowy Lewicy pod przewodnictwem Alaina Savary'ego) i lewicowe grupy republikańskie (Związek Grup Socjalistycznych i Klubów Jeana Poperena). Podczas Kongresu w Issy-les-Moulineaux, Alain Savary został wybrany na pierwszego sekretarza przy poparciu swojego poprzednika Guy Molleta. Zaproponował on "dialog ideologiczny" z komunistami.

Dwa lata później do partii dołączyły kluby pro-franciszkańskie Mitterranda (Konwent Instytucji Republikańskich). Mitterrand pokonał duet Savary-Mollet, proponując program wyborczy z komunistami.

Prezydentura Mitterranda i praktyka władzy (1981-1995)

W 1981 r. Mitterrand pokonał neoliberała Valéry'ego Giscarda d'Estaing, stając się pierwszym socjalistą wybranym na prezydenta Francji w wyborach powszechnych.

PS utraciła większość we francuskim Zgromadzeniu Narodowym w 1986 roku, co zmusiło Mitterranda do "kohabitacji" z konserwatywnym rządem Jacques'a Chiraca. Mimo to Mitterrand został ponownie wybrany na prezydenta w 1988 roku z umiarkowanym programem "zjednoczonej Francji". Nie proponował ani nacjonalizacji, ani prywatyzacji. Na premiera wybrał najbardziej popularnego i umiarkowanego z polityków socjalistycznych, Michela Rocarda. Jego gabinet składał się z 4 centroprawicowych ministrów, ale został poparty tylko przez większość w Zgromadzeniu Narodowym wybranym w czerwcu 1988 roku.

Podczas swojej drugiej kadencji Mitterrand skupił się na polityce zagranicznej i budowie Europy.

Jospin i "lewica pluralistyczna" (1995-2002)

W opozycji, PS zrekonstruowała koalicję z innymi siłami lewicowymi: PCF, Zielonymi, Partią Lewicy Radykalnej i MDC. Ta "pluralistyczna lewica" (Gauche plurielle) wygrała wybory parlamentarne w 1997 r., a Jospin został premierem trzeciej "kohabitacji".

Jego polityka była szeroko postępowa, ale miała niewiele wspólnego z socjalizmem w tradycyjnym rozumieniu. Ustawy Aubry'ego skracały czas pracy do 35 godzin tygodniowo. Wprowadzono powszechną opiekę medyczną. Prowadzono jednak politykę prywatyzacji.

21 kwietnia 2002 r. Jospin został wyeliminowany w pierwszej turze wyborów prezydenckich.

Po wstrząsie z 2002 r.

W wyborach regionalnych w 2004 r. socjaliści dokonali wielkiego powrotu. W koalicji z dawną "lewicą pluralistyczną" zdobyli władzę w 20 z 22 regionów metropolitalnych (wszystkie z wyjątkiem Alzacji i Korsyki) oraz w czterech regionach zamorskich. W rzeczywistości skorzystała na "głosowaniu sankcyjnym" przeciwko prawicy.

1 grudnia 2004 r. 59% członków Partii Socjalistycznej zdecydowało się zaaprobować proponowaną Konstytucję Europejską. Jednak kilku znanych członków partii, w tym Laurent Fabius, oraz lewicowcy HenriEmmanuelli i Jean-Luc Mélenchon, zwrócili się do wyborców o głosowanie na "nie" we francuskim referendum w sprawie Konstytucji Europejskiej z 29 maja 2005 r., w którym odrzucono proponowaną konstytucję.

Wybory prezydenckie 2007

W wyborach prezydenckich w 2007 r. pojawiło się wielu potencjalnych kandydatów: François Hollande, Laurent Fabius (który przyłączył się do lewego skrzydła partii), Dominique Strauss-Kahn (który twierdził, że reprezentuje "socjaldemokrację"), Jack Lang, Martine Aubry i Ségolène Royal, która według sondaży była faworytką.

16 listopada 2006 r. członkowie Partii Socjalistycznej wybrali Ségolène Royal na swojego kandydata większością 60% głosów. Jej przeciwnicy, Strauss-Kahn i Fabius, uzyskali odpowiednio 21% i 19%.

Po uzyskaniu 25% głosów w pierwszej turze wyborów prezydenckich we Francji, Ségolène Royal zakwalifikowała się do drugiej tury głosowania, ale przegrała z Nicolasem Sarkozym 6 maja 2007 roku.

Od lewej do prawej: Dominique Strauss-Kahn, Bertrand Delanoë i Ségolène Royal siedzący w pierwszym rzędzie na spotkaniu zorganizowanym 6 lutego 2007 r. przez Francuską Partię Socjalistyczną w sali Carpentier w Paryżu.

Przywództwo

Pierwsi sekretarze od 1969 roku:

• Alain Savary (1969-1971)
• François Mitterrand (1971-1981)
• Lionel Jospin (1981-1988)
• Pierre Mauroy (1988-1992)
• Laurent Fabius (1992-1993)
• Michel Rocard (1993-1994)
• Henri Emmanuelli (1994-1995)
• Lionel Jospin (1995-1997)
• François Hollande (1997-2008)
• Martine Aubry (2008-2012)
• Harlem Désir (2012-...)

Powiązane strony

• Socjalizm