1948 Wojna arabsko-izraelska

Druga i ostatnia faza wojny arabsko-izraelskiej z 1948 r. była drugą i ostatnią fazą wojny palestyńskiej z lat 1947-49. Rozpoczęła się ona po zakończeniu brytyjskiego mandatu dla Palestyny, o północy 14 maja 1948 roku. Wcześniej tego dnia została wydana izraelska Deklaracja Niepodległości. Koalicja wojskowa państw arabskich wkroczyła na terytorium Brytyjskiej Palestyny rano 15 maja.

Pierwsze zgony na wojnie miały miejsce 30 listopada 1947 roku: Dwa autobusy przewożące Żydów wpadły w zasadzkę. Od czasu Deklaracji Balfoura z 1917 r. i utworzenia w 1920 r. mandatu brytyjskiego w Palestynie, między Arabami a Żydami istniały napięcia i konflikty. Ani Arabom, ani Żydom nie podobała się brytyjska polityka. Opozycja Arabów przerodziła się w rewoltę arabską w Palestynie w latach 1936-1939. Żydowski opór przerodził się w żydowskie powstanie w Palestynie (1944-1947). W 1947 r. napięcia te doprowadziły do wojny domowej. W dniu 29 listopada 1947 r. przyjęto plan rozbiorowy ONZ dla Palestyny: planowano podział Palestyny na państwo arabskie, państwo żydowskie oraz specjalny reżim międzynarodowy dla miast Jerozolimy i Betlejem.

Dzień po ogłoszeniu przez Izrael niepodległości, 15 maja 1948 r., wojna domowa przekształciła się w konflikt między Izraelem a państwami arabskimi. Egipt, Transjordan, Syria i siły ekspedycyjne z Iraku wkroczyły do Palestyny. Siły te przejęły kontrolę nad obszarami arabskimi i natychmiast zaatakowały siły izraelskie oraz kilka osad żydowskich. Dziesięć miesięcy walk miało miejsce głównie na terytorium Mandatu Brytyjskiego oraz na Półwyspie Synaj i w południowym Libanie, przerwanych przez kilka okresów rozejmu.

W wyniku wojny Państwo Izrael kontrolowało obszar zalecany przez rezolucję 181 Zgromadzenia Ogólnego ONZ dla proponowanego państwa żydowskiego, a także prawie 60 procent obszaru państwa arabskiego proponowanego w planie rozbioru z 1947 roku. Obejmowały one obszar Jaffa, Lyddy i Ramle, Galileę, niektóre części Negew, szeroki pas wzdłuż drogi Tel Awiwu-Jeruzalem, Zachodnią Jerozolimę i niektóre terytoria na Zachodnim Brzegu. Transjordan przejął kontrolę nad pozostałą częścią dawnego mandatu brytyjskiego, który zaanektował, a egipskie wojsko przejęło kontrolę nad Strefą Gazy. Na konferencji w Jerychu w dniu 1 grudnia 1948 r. 2 000 delegatów palestyńskich wezwało do zjednoczenia Palestyny i Transjordanu jako kroku w kierunku pełnej jedności arabskiej. Konflikt ten wywołał znaczące zmiany demograficzne na całym Bliskim Wschodzie. Około 700 000 palestyńskich Arabów uciekło lub zostało wypędzonych ze swoich domów na obszarze, który stał się Izraelem, i stali się oni palestyńskimi uchodźcami w tym, co nazywają Al-Nakba ("katastrofa"). W trzy lata po wojnie, około 700.000 Żydów wyemigrowało do Izraela, z których wielu zostało wypędzonych z poprzednich ojczyzn na Bliskim Wschodzie.


AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3