Steven Spielberg — biografia, największe filmy i nagrody (ur. 1946)

Steven Allan Spielberg (ur. 18 grudnia 1946) jest amerykańskim filmowcem, jednym z najbardziej wpływowych reżyserów i producentów w historii kina. Jego twórczość obejmuje zarówno głośne filmy sensacyjne i familijne, jak i ambitne dramaty historyczne; jest współzałożycielem wytwórni Amblin Entertainment oraz DreamWorks Pictures.

Wczesne życie i edukacja

Urodził się w Cincinnati, Ohio w rodzinie żydowskiej — jego matką była pianistka Leah Adler (1920–2017), a ojcem inżynier Arnold Spielberg (1917–2020). W tekstach źródłowych pojawia się określenie, że pochodził z rodziny ortodoksyjnej żydowskiej, jednak wychowanie i praktyki religijne rodziny miały różne odcienie, a Spielberg sam wielokrotnie opowiadał o złożonych relacjach z własnym pochodzeniem. W dzieciństwie i wczesnej młodości przeprowadzał się z rodziną — mieszkał m.in. w Haddon Township (New Jersey) i na Zachodnim Wybrzeżu; uczęszczał do szkół średnich w różnych miejscach, m.in. w Saratoga (Kalifornia). Krótko studiował na California State University, Long Beach, ale już w młodym wieku poświęcił się pracy nad filmami.

Kariera filmowa

Spielberg zaczął kręcić krótkie i amatorskie filmy jako nastolatek, a zawodową karierę reżyserską rozwijał od początku lat 70. Jego wczesne sukcesy telewizyjne i kinowe doprowadziły do przełomu w 1975 roku, gdy wyreżyserował głośny film "Szczęki" — produkcja ta ukształtowała nowoczesny blockbuster i przyniosła mu światową sławę. W kolejnych dekadach stworzył wiele kultowych filmów, w tym "Park Jurajski", cykl "Indiana Jones", "E.T. the Extra-Terrestrial" oraz późniejsze znaczące dzieła o tematyce historycznej i wojennej, jak "Saving Private Ryan", "Schindler's List", "Munich", "Lincoln" czy "The Post". Jego filmografia obejmuje zarówno filmy autorskie, jak i produkcje, przy których występował też w roli producenta.

Ważnym elementem działalności Spielberga jest także produkowanie i wspieranie innych twórców oraz inwestowanie w rozwój technologii filmowej — współtworzył m.in. firmę DreamWorks (1994), która stała się jednym z istotnych graczy w branży.

Wpływ na przemysł filmowy

Kontrowersje związane z poziomem przemocy w mid-1980s (m.in. dyskusje po filmach wydanych w tym czasie) przyczyniły się do zmian w systemie klasyfikacji wiekowej w USA; działalność środowiska filmowego, w tym samego Spielberga, była jednym z czynników, które w efekcie doprowadziły do powstania oznaczenia PG-13 przez Motion Picture Association of America.

Życie prywatne

Spielberg był po raz pierwszy żonaty z aktorką Amy Irving (ślub w 1985, rozwód w 1989). W 1991 roku ożenił się z aktorką Kate Capshaw. W jego rodzinie są zarówno dzieci biologiczne, jak i adoptowane oraz dzieci z poprzednich związków partnerów — Spielberg jest ojcem i ojczymiem w rozległej rodzinie.

Nagrody i wyróżnienia

Spielberg otrzymał wiele prestiżowych nagród. Jest dwukrotnym laureatem nagrody Akademii w kategorii najlepszy reżyser — za Schindler's List (1993) oraz za Saving Private Ryan (1998). W 1986 roku otrzymał nagrodę za całokształt twórczości przyznaną przez BAFTA. Otrzymał także m.in. Kennedy Center Honors, AFI Life Achievement Award oraz w 2015 roku Prezydencki Medal Wolności.

Jako twórca komercyjny i artystyczny Spielberg ma na koncie filmy, które zarobiły miliardy dolarów na całym świecie i wywarły trwały wpływ na kinematografię, efekty specjalne i narrację filmową.

Aktywność pozafilmowa i dziedzictwo

Poza pracą nad filmami Spielberg angażuje się w działalność filantropijną i edukacyjną. W 1994 roku powołał do życia The Survivors of the Shoah Visual History Foundation (obecnie USC Shoah Foundation), organizację dokumentującą relacje świadków Holokaustu. Jego fundacje wspierają także edukację filmową oraz inicjatywy kulturalne.

W przemówieniach dziękczynnych i analizach jego publicznych wystąpień często pojawiają się liczne podziękowania i odniesienia — w niektórych opisach wystąpień pojawiały się wzmianki także o Bóg i o Harveya Weinsteina, co ilustruje, jak rozmaicie interpretowane są publiczne wypowiedzi artysty.

Steven Spielberg pozostaje aktywny zawodowo, realizując kolejne projekty filmowe i produkując obrazy oraz seriale, a jego dorobek jest przedmiotem badań i dyskusji zarówno wśród widzów, jak i krytyków filmowych.

Pytania i odpowiedzi

P: Jaka jest data urodzenia Stevena Spielberga?

P: Gdzie się urodził?

P: W którym roku rozpoczął swoją karierę filmową?

P: Gdzie dorastał?

P: Na jaką uczelnię uczęszczał?

P: Ile nagród Akademii zdobył za najlepszą reżyserię?

P: W którym roku Spielberg ożenił się z Amy Irving?

Szukaj według litery