Samuel Pepys

Wielki Pożar Londynu

Pepys był kluczową osobą w pożarze w 1666 roku. Widząc, że wiatr kieruje ogień na zachód, nakazał łodzi płynąć do Whitehall i stał się pierwszą osobą, która poinformowała króla o pożarze. Król kazał mu udać się do Lorda Mayora i powiedzieć mu, żeby zaczął burzyć domy.

Pepys wrócił powozem do starej katedry św. Pawła, po czym ruszył pieszo przez płonące miasto. Znalazł Lorda Mayora, który powiedział: "Panie! Co mogę zrobić? Jestem spracowany: ludzie nie chcą mnie słuchać. Wyburzałem domy, ale ogień ogarnia nas szybciej, niż możemy to zrobić".

W południe Pepys wrócił do domu i "zjadł nadzwyczaj dobry obiad, i tak wesoły, jak tylko o tej porze można było być". Wieczorem wraz z żoną obserwował pożar z bezpiecznego miejsca na Bankside: Pepys pisze, że "widok ten sprawił, że płakałem". Wracając do domu, Pepys spotkał swojego urzędnika, Toma Haytera, który stracił wszystko. Słysząc wieści, że pożar się rozprzestrzenia, Pepys zaczął pakować swój dobytek przy świetle księżyca.

Wóz przybył o 4 rano 3 września, a Pepys spędził większość dnia na organizowaniu przeprowadzki swoich rzeczy. Wiele z jego cennych rzeczy, w tym pamiętnik, zostało wysłanych do przyjaciela. Następnego dnia Pepys nadal organizował wywóz swoich rzeczy. W tym momencie uważał, że Seething Lane jest w poważnym niebezpieczeństwie i zasugerował wezwanie ludzi z Deptford, aby pomogli zburzyć domy i bronić własności króla. Opisał chaos panujący w mieście i swoją osobliwą próbę uratowania własnych dóbr:

Sir W. Pen i ja udaliśmy się na Tower-streete, gdzie napotkaliśmy ogień płonący trzy lub cztery drzwi za domem pana Howella, którego towary, biedak, jego tace, naczynia, łopaty itp. były porozrzucane po całej Tower-street w budach, a ludzie przy nich pracowali od jednego końca do drugiego; ogień szalał na tej wąskiej ulicy z obu stron z nieskończoną furią. Sir W. Batten nie wiedząc jak usunąć swoje wino, wykopał dół w ogrodzie i tam je położył, a ja skorzystałem z okazji i położyłem wszystkie papiery z mojego biura, których nie mogłem pozbyć się w inny sposób. A wieczorem Sir W. Pen i ja wykopaliśmy drugi dół i włożyliśmy do niego nasze wino, a ja mój parmazański ser, a także wino i kilka innych rzeczy.

- Dziennik Samuela Pepysa, wtorek, 4 września 1666 r.

W środę, 5 września, Pepys - który zaczął spać na podłodze w swoim biurze - został obudzony przez żonę o 2 nad ranem. Powiedziała mu, że ogień dotarł już prawie do All Hallows-by-the-Tower i że znajduje się u podnóża Seething Lane. Postanowił wysłać ją i swoje złoto - około 2350 funtów - do Woolwich. W następnych dniach Pepys był świadkiem grabieży, nieporządku i zamieszek. 7 września udał się na nabrzeże Paul's Wharf i zobaczył ruiny katedry św. Pawła, swojej dawnej szkoły i domu ojca. Mimo tych wszystkich zniszczeń udało się ocalić dom, biuro i dziennik Pepysa.

Dziennik

Kompletne i ostateczne wydanie dziennika Pepysa autorstwa Roberta Lathama i Williama Matthewsa zostało opublikowane przez Bell & Hyman, Londyn, w latach 1970-1983. Jest to jeden z najcenniejszych skarbów Anglii.