Utopia
Utopia to nazwa dla wyimaginowanej wspólnoty lub społeczeństwa z idealnym systemem praw i polityki.
Sir Thomas More wymyślił to słowo dla swojej książki Utopia z 1516 roku. Książka ta opowiadała o fikcyjnej wyspie na Oceanie Atlantyckim. Słowo to było używane zarówno do opisania idealnego społeczeństwa, jak i społeczeństw w literaturze. Pokrewnym pojęciem jest dystopia.
Istniało wiele utopii opartych na polityce, ekonomii, religii, ekologii. Niektóre z nich były propagowane w książkach i broszurach, inne jako rzeczywiste społeczności. W praktyce próby tworzenia utopii wydają się skazane na niepowodzenie, gdyż dobre chęci napotykają na problemy. Większość utopii literackich to w istocie satyry na istniejące społeczeństwa.
Lewy panel (Raj ziemski - Ogród Eden) z obrazu Hieronima Boscha Ogród rozkoszy ziemskich.
Przykłady z literatury
- Republika Platona (~380 p.n.e.) jest jedną z najwcześniejszych koncepcji utopii.
- Miasto Boga Augustyna z Hippony (413-426 n.e.) opisuje idealne miasto, "wieczną" Jerozolimę, archetyp wszystkich chrześcijańskich utopii.
- Nowa Atlantyda autorstwa Francisa Bacona (1627).
- Podróże Guliwera Jonathana Swifta (1726), satyra na naturę ludzką i "opowieści podróżników".
- Erewhon Samuela Butlera (1872), satyryczna utopia.
- News from Nowhere Williama Morrisa (1892). Nowhere: miejsce bez polityki, przyszłe społeczeństwo oparte na wspólnej własności i demokratycznej kontroli środków produkcji.
- Współczesna utopia autorstwa H. G. Wellsa (1905).
- Nineteen Eighty-Four George'a Orwella (1949), dystopia.
